İş Ekipmanı Nedir?
İş ekipmanı, bir işi yerine getirirken kullanılan araç ve gereçlerin tümüdür.
Kimler Periyodik Kontrol Yapabilir?
E-devlet üzerinden yönetilen EKİPNET sistemine kayıt olmuş ve Periyodik Kontrol Yapmaya Yetkili Kişi Eğitimi almış kişiler periyodik kontrolleri yapabilirler. Sistem üzerinden yanlış beyan verenler ve hatalı periyodik kontrol raporu düzenleyen kişilerin kayıtları sistemden belirli bir süre silinir.
Hangi İş Ekipmanlarının Periyodik Kontrolü Yapılmalıdır?
18.02.2022 tarihinde yayınlanan yönetmelik değişikliğine göre kontrol edilecek ekipmanlar genel olarak birkaç başlık altında sınıflandırılmıştır. Bunlar, Kaldırma iletme ekipmanları, Basınçlı kaplar, Elektrik Tesisatları, Yangın söndürme sistemleri, Havalandırma ve Klima Sistemleri, Tezgahlar, Endüstriyel Raflar ve Kapılar, İş Makineleri olarak sıralanabilir.
Kısaca tarif etmek ve birkaç örnek vermek gerekirse;
Kaldırma Ekipmanı: Herhangi bir yükü veya insanı bir yerden başka bir yere yatay veya dikey düzlemde yerden en az 10 cm kaldırmak sureti ile taşıma işini yapan ekipmanlardır. Bunlara örnek olarak: vinç, kule vinç, forklift, platform, transpalet vb. verilebilir.
Basınçlı Kaplar: Çalışma basıncı 0,5 bar ve üzerinde olan kaplar basınçlı kaplar olarak nitelendirilir. Örnek olarak: hava tanları ve kompresörler, buhar kazanları, denge tankları, hidrofor tankları, boyler vb. verilebilir. Basınçlı kaplar başlığı altında sadece basınç altında olan tanklar değil, atmosferik depolama tankları da yer almaktadır. Atmosferik depolama tankları API ve EN standartlarına göre iki farklı alt başlıkta incelenmektedir.
Elektrik Tesisatı: Elektrik tesisatları muayenelerinde esas olarak elektrik iç tesisat uygunluğu gereklidir. Bu muayene kapsamında; topraklama ölçümü, pano uygunluk kontrolleri, Katodik Koruma sistemleri, Jeneratör, Transformatör ve Akümülatörler bulunmaktadır. Bunlara ek olarak paratonerlerin ve makine gövde şaselerinin muayenelerinin yaptırılması gerekmektedir.
Yangın Söndürme Sistemleri: Yangın tesisatı nadiren ihtiyacımız olacak bir sistemdir. İhtiyaç halinde de ulusal ve uluslararası standartlara uygun olarak tesis edilmiş olmalı ve ihtiyaçlarımıza o an cevap verebilmelidir. Bu bağlamda yılda en az bir defa olacak şekilde yangın algılama sistemleri, motopomplar, pompalar, yangın dolapları ve hortumları, otomatik gazlı söndürme sistemleri, mutfak davlumbazı söndürme sistemleri, sprinkler sistemleri, portatif yangın söndürücüler, kaçış yolu basınçlandırma ve duman tahliye sistemleri, tesisat ve yangın söndürme sisteminin diğer tüm bileşenlerinin muayene edilmesi gerekmektedir.
Havalandırma ve Klima Tesisatı: Tüm yaşama alanlarında kullanılan havalandırma ve klima tesisatlarının muayeneleri yılda en az bir defa olmak şartı ile gerçekleştirilmelidir. Havalandırma tesisatının proje esaslarına göre imalatının ve işletmesinin doğru bir şekilde yapılıp yapılmadığı kontrol edilmelidir. Örneğin proje ve tasarımı ofis binası olacak şekilde planlanmış binanın hastane olarak kullanılıyor olması uygun değildir. Her proje o alanın kullanım amacına uygun tasarlanır; hava hızı, hava değişim katsayısı vb. kriterler kullanım amacına göre değişiklik arz etmektedir. Havalandırma tesisatının muayenesi özellikle gıda, hastane vb. yerlerde hijyen kriterlerini sağlamalıdır. Ayrıca meslek hastalıklarının önüne geçebilecek nitelikte olmalıdır.
Tezgahlar ve Presler: Tezgâhların muayenesi ilgili yönetmeliğe göre, yılda en az bir defa olacak şekilde belirlenmiştir. Tezgâhların tam olarak neler olduğu veya neleri kapsadığı konusunda herhangi bir açıklama bulunmamaktadır. Tezgâhlara örnek olarak; freze, torna, CNC (Computer Numerical Control) tezgâhları, demir kesme ve bükme tezgâhları, soğuk metal testereler, hareketsiz taşlama makineleri, şerit testere vb. verilebilir. Farklı tipte ve kapasitelerde presler bulunmaktadır. Presler delme, bükme, şekil verme, kesme vb. işler için kullanılmaktadırlar. Mekanik ve hidrolik olarak güç tahriki açısından iki başlık altında incelenebilirler. Gövde yapılarına göre C tipi, Kolonlu ve H tipi olarak üç başlıkta incelenebilir. Uzuvların zarar görmelerinin en çok yaşandığı ekipmanlardır.
Endüstriyel Raf ve Kapılar
Endüstriyel raf ve kapıların muayenesi 18.02.2022 tarihinde yayınlanan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin yayınlanması ile zorunlu hale getirilmiştir. TS EN 15635 standardına göre kontrol edilmesi gereken endüstriyel rafların kapsamı değerlendirildiğinde depolama alanının artırılması için kullanılan çelik konstrüksiyon sistemi ile yapılmış sistemlerdir. Endüstriyel kapılar ise endüstriyel araçların geçişi için kullanılan her tür kapılardır.
İş Makineleri
İş Makineleri 18.02.2022 tarihinde yayınlanan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin yayınlanması ile zorunlu hale getirilmiştir. İş makinelerine örnek olarak; sondaj makinesi, çekici dozer, greyder, halatlı kazıcılar, yükleyiciler vb. ekipmanlardır.
