Havalandırma ve klima tesisatları çalışma veya yaşam alanlarında havanın şartlandırılmasını sağlayan sistemlerdir. Havalandırma ve klima tesisatlarının performansı insan sağlığı açısından hayati öneme sahip olabilmektedir. Özellikle meslek hastalıklarına neden olabilecek boğucu, zehirleyici gazların filtrelenerek ortam havasından atmosfere atılmasını sağlamaktadırlar. Özellikle kaynak gazlarının vb. gazların özel sistemler ile (akrobat kollar, davlumbaz vb.) ortam havasına yayılmadan dış ortama atılmalıdır.
Periyodik kontroller 1973 yılında yayınlanan İş Güvenliği Tüzüğü iş başlamış olup 20.06.2012 tarihinde yayınlanan 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve buna bağlı 25.04.2013 tarihinde yayınlanan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği il daha detaylı olarak ele alınmıştır. Tüzükte daha önce ele alınmamış konuların genel hatları çizilmiş, periyodik kontrole genel bir bakış ve perspektifle yaklaşılmıştır. Yönetmelik ile birlikte, periyodik kontrole yaklaşım daha profesyonel hale getirilmiş olup bu alandaki ilerlemeler hız kesmeden devam etmiştir.
18.02.2022 tarihinde yayınlanan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’e göre Havalandırma ve klima tesisatı periyodik kontrolü yılda en az bir kere olmak üzere proje esasına uygun olup olmadığı kontrol edilmesi zorunlu kılınmıştır.
Ekipnet sistemine kayıtlı makine mühendisi, makine ve metal eğitimi bölümü mezunu teknik öğretmenler, makine teknikeri veya yüksek teknikerleri periyodik kontrole yetkili olarak belirlenmiştir.
Havalandırma ve klima tesisatı periyodik kontrolleri projede belirtilen kanal çaplarının, menfez ağız ölçülerinin, menfez ağzından sevk edilen havanın debisinin karşılayıp karşılamadığı kontrol edilir. Projede belirtilen bölümün kullanım amacına uygun olup olmadığı kontrol edilir.
Örneğin bina projelendirildiğinde bir bölüm ofis olarak tasarlanmış lakin üretim şartları nedeni ile alan üretime dahil olmuş olabilmektedir. Bu durumda ofis ihtiyaçlarına göre dizayn edilmiş havalandırma sistemi üretim alanı için ihtiyaçları karşılayamayacaktır.
Havalandırma ve klima tesisatının kanallarının ve borularının sabitlenmesi (supportlama), vantilatör ve aspiratör kanallarının birbirine göre konumu, atılan havanın tekrar içeri çekilmemesi için gerekli önlemlerin kontrolü, havalandırma ve klima cihazının konumu, bakım için gerekli platformların olup olmadığı, kullanıcıyı ikaz eden işaretler, dönen aksamlara karşı önlem, filtre ve damperlerin durumu vb. birçok nokta kontrol edilmektedir.
